Scriba René de Reuver over het jaarthema 'Aan tafel!': "De avondmaalstafel loopt door naar het leven van alledag"

Aan tafel! Dat is het jaarthema 2022-2023 van de Protestantse Kerk. Een jaar lang gaan gemeenten aan de slag met het begrip maaltijd. Dat begint spiritueel en eindigt heel concreet: van bezinning op het heilig avondmaal tot het organiseren van een gemeentemaaltijd en je inzetten voor de voedselbank.

Elk jaar introduceert de Protestantse Kerk een jaarthema voor het nieuwe kerkelijke seizoen. De startzondag is voor gemeenten het eerste moment om met dit thema aan de slag te gaan. Later in het jaar komt het terug in onder andere de kerst- en 40dagentijdcampagne, en bij events als bijvoorbeeld de Protestantse Lezing. 

Waarom werkt de Protestantse Kerk eigenlijk met een jaarthema? Dat weet scriba ds. René de Reuver: “Met een jaarthema bieden we gemeenten een manier - en meteen ook een focus - om zich inhoudelijk te verdiepen. We ontwikkelen daar allerlei vormen en materialen bij, om gemeentebreed of in kleinere groepen mee aan de slag te gaan. Steeds meer gemeenten werken met het jaarthema, waarbij ze er allemaal een eigen touch aan kunnen geven. Zo wordt het thema ook uitgezet: bruikbaar in de volle breedte van de kerk. Door in het hele land met een jaarthema te werken, creëer je eenheid, verbinding. Samen zijn we de Protestantse Kerk. Dat gevoel versterken we door bijvoorbeeld in de magazines Petrus en #protestant te vertellen over wat er in gemeenten gebeurt. Zo inspireren we elkaar.”

Nog even terugkijken op het vorige thema: Van U is de toekomst ... 
“Een bijzonder actueel thema. Mooi om te zien hoeveel gemeenten ermee aan de slag zijn gegaan en iets hebben ontdekt van de kracht van dit thema, midden in een tijd waarin veel onzeker is. In veel gemeenten zijn bijzondere gesprekken gevoerd over de toekomst, en over hoe hoopvol het is om van daaruit te leven. Te weten dat de toekomst van God is, geeft moed en vertrouwen voor het leven van alledag.”

En nu gaan we met z’n allen aan tafel!
“Met de keuze voor dit thema volgen we de visienota van de Protestantse Kerk. Een van de sleutelwoorden hierin is genade. Een plek waar dit heel concreet wordt is de avondmaalstafel waar je brood en wijn ontvangt als genadegaven van God. Die krijg je om vervolgens ook weer uit te delen, heel letterlijk: de beker die je krijgt aangereikt, geef je door. Eigenlijk loopt de avondmaalstafel door naar het leven van alledag, naar de ontmoeting met de ander met wie je deelt van wat je hebt ontvangen. Het begrip maaltijd blijft ook dan een belangrijke rol spelen. Samen eten is fundamenteel voor een echte ontmoeting, en heel Bijbels. Ga maar na: hoe vaak zat Jezus niet met anderen aan tafel? Ik zeg ook altijd: een kerkgebouw kan niet zonder keuken.”

Droom eens hardop: wat zie je komend seizoen allemaal gebeuren ‘aan tafel’ in gemeenten?
“Ik hoop dat veel gemeenten zich gaan bezinnen op het heilig avondmaal: wat vieren we eigenlijk, hoe beleven we het, hoe geven we het vorm? Ik denk dat dat nodig is. Steeds vaker hoor ik dat mensen niet meer zoveel hebben met de sacramenten: te formeel. Terwijl ze zo fundamenteel zijn voor de christelijke gemeenten. De avondmaalsviering is een concreet beeld van de genade van God, het verdient een revitalisatie. Ik hoop dat er op veel plekken een gemeentebreed gesprek over het avondmaal op gang komt, niet alleen in de kerkenraad, maar ook met jongeren. Als ik verder droom zie ik tafelgesprekken voor me, waarbij gemeenteleden lange tijd met elkaar aan tafel zitten en samen eten wordt afgewisseld met inhoudelijke bijdragen om over door te praten. De Protestantse Kerk maakt hier werkvormen voor. Ik zie ook buurtmaaltijden voor me, bijvoorbeeld rond thema’s als voedselproductie, duurzaamheid, arm en rijk. Je kunt met zo’n activiteit mooi de verbinding leggen met je buurt, door gasten uit te nodigen en een plaatselijke restauranthouder of boer als spreker te vragen. Natuurlijk kun je ook allerlei diaconale initiatieven rond eten bedenken. Zo heeft Aan tafel! meerdere lagen: het begint heel spiritueel aan de avondmaalstafel en kan heel praktisch eindigen, bijvoorbeeld bij de voedselbank. Grote gemene deler: we moeten allemaal van genade leven.”

Materialen en werkvormen

Kijk voor allerhande materialen en werkvormen bij het jaarthema op protestantsekerk.nl/jaarthema. Je vindt daar onder meer suggesties voor bijbelstudie, voor gesprekskringen, voor kinder- en jeugdwerk, voor bloemschikken. De site wordt gedurende het jaar aangevuld.